30 Aralık 2010 Perşembe

Sporda Dopingin Neden ve Niçinleri

Daha Karşıyaka'lı futbolcuların ve Fenerbahçe'li Diana Taurasi'nin doping haberlerinin çalkantıları sürerken bu kez de Gençlerbirliği'nden bir futbolcuda Galatasaray maçı sonrası yapılan kontrollerde yasaklı madde saptanması profesyonel sporda dopingin yaygınlığı açısından dikkat çekici bir durum.
Bu konudaki tartışmalar daha çok taraftarlık penceresinden ya da B numunesi sonuçları açıklanmadan sporcuların isimlerinin ortaya dökülmesi açısından cereyan ederken bu konunun altındaki dinamiklere eğilmek istedim.
Sporda özellikle profesyonel sporda yasaklı madde kullanımı çok yaygın, hatta sanıldığından çok daha yaygın bir sorun. Sporcular çeşitli nedenlerle yasaklı maddeler kullanıyorlar. Bu nedenleri şu başlıklar altında sıralamak mümkün;

  1. Sporcunun diğer sporcuların da bu maddeleri kullandıklarına inanmaları,
  2. Takım arkadaşları ve yöneticilerinden bu maddeleri kullanmaları yönünde gördükleri baskı,
  3. Sporcunun kazanma ama ne olursa olsun kazanmaya odaklanması ya da toplumda buna yönelik bir eğilim olması,
  4. Profesyonel sporda gittikçe artan maddi kazanç ve başarının maddi kazançla ödüllendirilmesi eğilimi,
  5. Profesyonel sporda sporcu desteği (supplement) adı altındaki ilaç ve benzeri maddelerin kullanımının giderek yaygınlaşması,
  6. Sporcuların profesyonel sporda giderek artan antrenman ve maç yüküyle baş etmekte zorlanması.


Burada özellikle supplementlere dikkat çekmek lazım. Bu konuda IOC ve HFL Sport Science (WADA lisanslı laboratuar)'nın yaptığı iki ayrı çalışma var: IOC destekli araştırmada 13 ülkede satılan ve hormon içermediği iddia edilen 634 beslenme desteğinin 15%'inde WADA tarafından yasaklanmış ve etiketlerinde beyan edilmemiş steroidler saptanmış. Diğer araştırmada ise 58 besin desteğinin 25%inde yasaklı steroid ve 11%inde yasaklı uyarıcı saptanmış. Yani sporcuların yaygın olarak kullandıkları besin destekleri (supplement) kesinlikle ama kesinlikle masum ve güvenilir değiller. Bu maddelerin kullanımının kulüpler ve sağlık ekipleri tarafından kontrol altına alınması gerekli görülüyor. Belki de sadece kulüplerin önerdiği (kontrolleri yapılmış ve güvenli olduğunu tespit edilmiş) maddeleri sporcularının kullanmasına izin vermeleri gibi bir düzenleme zaman içinde getirilebilir.

Doping sporda galiba her zaman olacak ancak bunun sınırlı ve münferit olaylar halinde kalmasını sağlamak gerekli. Bu da öncelikle eğitimden ve sıkı denetimden geçiyor. Ancak toplumda ve profesyonel spordaki bir şekilde kazanmak yönündeki eğilimi de göz ardı etmemeli. Bunun sporcu üzerinde yarattığı baskıları  törpülemek için de bir şeyler yapmak lazım galiba. Ama bu da bambaşka bir yazı konusu...



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder